imothy Williamson, 6 Ağustos 1955'te Birleşik Krallık'ta doğdu. Eğitimine Leighton Park Okulu ve Henley Grammar School'da başladı. 1976 yılında Oxford Üniversitesi Balliol Koleji'nden matematik ve felsefe alanında birincilikle BA derecesi aldı. 1980'de aynı üniversiteden Gerçeğe Yaklaşma Kavramı başlıklı teziyle felsefe doktorası (DPhil) elde etti.Kariyerine 1980-1988 yılları arasında Dublin Üçlü Koleji'nde felsefe öğretim üyesi olarak başladı. 1988-1994'te Oxford Üniversitesi University College'da felsefe doçenti ve öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1995-2000 yılları arasında Edinburgh Üniversitesi'nde mantık ve metafizik profesörü oldu. 2000-2023 yılları arasında Oxford Üniversitesi'nde Wykeham Mantık Profesörü olarak görev yaptı; 2023'te emekli olup Felsefe alanında Kıdemli Araştırma ve Öğretim Üyesi unvanını aldı.
Araştırmaları, geleneksel epistemolojik paradigmaları sorgulayarak "bilgi-öncelikli" (knowledge-first) bir yaklaşımı ön plana çıkarmıştır. Bu yaklaşım, bilginin inanç, gerekçelendirme veya doğruluk gibi kavramlardan türetilen ikincil bir olgu olmadığını, aksine epistemolojinin temel kavramı olduğunu savunur. Williamson'ın katkıları, özellikle Knowledge and Its Limits (Bilgi ve Sınırları, 2000) adlı kitabı etrafında yoğunlaşır ve epistemolojide abduktif (en iyi açıklama) argümanlar yoluyla yeni bir program başlatmıştır.
1. Bilgi-Öncelikli Epistemoloji (Knowledge-First Epistemology) Williamson, epistemolojide geleneksel açıklama sırasını tersine çevirmiştir: Geleneksel görüşte (örneğin, justified true belief - JTB modeli), bilgi inanç + gerekçelendirme + doğruluk olarak tanımlanırken, Williamson bilginin daha temel bir zihinsel durum olduğunu savunur. Bilgi, çevreye duyarlı bir zihinsel durumdur ve diğer epistemik kavramlar (inanç, gerekçe, kanıt) bilgiden türetilir.
- *Temel Fikirler (Knowledge and Its Limitsten):*
- Bilgi, Faktiv Bir Zihinsel Durumdur: Bilgi, "faktiv" (gerçeklik koşuluna bağlı) bir durumdur; yani, bir şeyi bilmek, o şeyin doğru olduğunu içerir. Williamson, bilginin "zihinsel durumların en genel faktiv hali" olduğunu öne sürer ve bunu, "bilmek" fiilinin dilsel kullanımından abduktif olarak çıkarır.
- Kanıt = Bilgi: Kanıt kavramını yeniden tanımlar; bir şeyin kanıtı, o şeyi bilen zihinsel durumdur. Bu, epistemolojide "kanıt-öncelikli" yaklaşımlara alternatif sunar.
- Anti-Luminosity Argümanı: Zihinsel durumların "ışıldayıcı" (luminous) olmadığını savunur; yani, bir zihinsel durumda olup bunu bilmek zorunlu değildir. Örneğin, karanlık bir odada uyanık olup olmadığını bilemeyebilirsiniz. Bu, epistemik içgörü (introspection) teorilerini eleştirir ve şüphecilik tartışmalarına yeni bir boyut katar.
Bu yaklaşım, epistemolojide devrim yaratmış ve "knowledge-first" programı olarak genişlemiştir; örneğin, eylem ve bilgi arasındaki analojileri geliştirerek (acting on knowledge), epistemik normativiteyi (norms) açıklamıştır.
2. Belirsizlik ve Epistemikçilik (Epistemicism) Williamson, dil felsefesiyle iç içe geçen epistemolojik bir katkı olarak, belirsiz ifadelerin (vagueness) epistemik kökenli olduğunu savunur. Sorites paradoksuna (yığın paradoksu) çözümünde, belirsizliğin ontolojik bir belirsizlik değil, epistemik cehalet (bilgisizlik) olduğunu belirtir: Her belirsiz ifade için keskin bir sınır vardır, ama bu sınır bilinmez. Bu, epistemolojide "bilinemezlik" (unknowability) kavramını güçlendirir ve mantık-epistemoloji entegrasyonuna katkı sağlar.3. İddia (Assertion) ve Epistemik NormlarWilliamson, dil felsefesiyle epistemolojiyi birleştirerek, iddianın (assertion) normatif yapısını bilgiyle bağlar: "Sadece bildiğinizi iddia edin" kuralı, epistemik rasyonalitenin temelidir. Ayrıca, dil yorumunda "charity ilkesi"ni (yardımseverlik ilkesi) yeniden formüle eder: Konuşmacılara maksimum bilgi atfederek yorumlayın (sadece doğru inanç değil). Bu, epistemik bağlamda hermeneutik (yorumsama) tartışmalarını etkiler.
Son Dönem Katkıları (2020-2025)Williamson'ın epistemolojiye son katkıları, knowledge-first programını genişletmiştir:
- Debating the A Priori (2020, Paul Boghossian ile): A priori bilginin doğasını tartışır; knowledge-first ile empirik ve rasyonel bilgi arasındaki sınırı sorgular.
- Acting on Knowledge-How (2022): Bilgi-beceriyi (know-how) bilgi-bilgiye (know-that) entegre eder; entelektüalist tezle knowledge-first'i birleştirir.
- Knowledge-First Epistemology (2025 baskısı/çalışması): Programın abduktif temellerini günceller ve epistemolojideki güncel sorunlara (örneğin, şüpheci senaryolar) uygular.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder