E.Nagel

Nagel, Ernest (1901-1985) Bilimin neliğine yönelik çalışmalarıyla öne çıkan Çek asıllı Amerikalı felsefeci. Bilimsel kuramlar ile bilimin yapışım, bilimsel kavram ve terimlerin kullanımlarını tartıştığı Tbe Structure of Science (Bilimin Ya­pısı, 1961) başlıklı yapıtında dile getirdiği görüşleri nedeniyle son başat deneyci ve olgucu düşünür olarak ünlenmiştir. Russell ve Carnap, Phillip Frank gibi Viyana Çevresi düşünürlerinin yolundan giderek felsefece düşünme ile bilimsel araştırmanın ilişkisine dikkat çeken Nagel, mantıktaki gelişmeler, matematiğin kö­kenleri ve olasılık kuramlarına karşı ilgi duymuştur. Ayrıca yazılarında Peirce ve Dewey pragmacılığından esin alan M. R. Cohen’in düşüncelerinden   etkilenerek kendisinin "bağlama doğalcılık" dediği görüşü geliştirmiştir. Nagel'in bağlamcılığına göre belirlenimcilik, olasılık, açık­lama ve indirgeme gibi tasarımlar, bilim­sel ya da bilimin çalışma alanıyla ilgili ku­ramlar bağlamında değerlendirildiğinde anlamları bir biçimde ortaya çıkarılabilir tasarımlardır. Bu tutumu, daha sonraki istatistiksel açıklama, işlevsel açıklama, doğa ve toplum bilimlerinde bir kuramın ötekine indirgenmesi gibi konular hakkındaki düşüncelerinin olgunlaşmasını sağlamıştır. Nitekim Nagel mantıksal ve matematiksel ilkelerin varlıkbilgisel zo­runluluğunu reddetmiş ve mantığın do­ğalcı yorumunu benimseyerek bu ilkele­rin araştırma alanlarındaki işlevlerine gö­re ele alınmaları gerektiğini savunmuş­tur. Başlıca yapıtları arasında olasılık he­saplamalarının uygulamalarım felsefece soruşturduğu Principles of the Theory of Pro­bability (Olasılık Kuramının İlkeleri, 1939), doğa ve toplum bilimlerinde kullanılan bilimsel yöntemin mantıksal ilkelerini ele aldığı An Introduction to Logic and Scientific Method (Mantığa ve Bilimsel Yönteme Giriş, R. M. Cohen ile birlikte, 1934) ile mantığın doğalcı yorumunu savunduğu Logic Without Metaphydcs (Metafiziksiz Mantık, 1957) sayılabilir. Felsefe Sözlüğü- A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü.Hüsrev Yoksal-Bilim ve Sanat Yayınları