J.L.Austin

Austin, John LANGSHAW (1911-1960) İngiliz filozof, 1952-1960 yılları arasında Oxford Üniversitesi’nde ahlak felsefesi profesörü olarak görev yaptı. Aristoteles etiği ve Leibniz felsefesi üzerinde uzmanlaştı. “Dilci fenomenoloji” adını verdiği bir dizi söz edimleri çözümlemesi tekniği kullandı ve böylece ardılı olan Searle’ün katkılarıyla daha sağlam bir kuramsal çerçeveye oturacak olan “söz edimleri teorisi” nin temellerini attı.  Austin, gündelik dilde olağan olarak kullanılan sözcelemlerin ciddiyetle ele alınmasının felsefedeki kimi geleneksel sorunların çözümüne katkı sağlayacağını savundu ve bu savıyla Wittgenstein’ın post-Tractatus döneminde açtığı yoldan ilerleyerek sonradan “gündelik dilin felsefesi” adıyla anılacak olan akımın öncüleri arasında yer aldı.  Wittgenstein’ın dilin dünyaya açılan biricik algı kapımız olduğu biçimindeki tezini benimseyerek algı dili konusunda çözümlemeler yaptı.  Austin’in dil anlayışı, anlam sorununa önerilen çözümler için yapılan sınıflamada “pragmatik” bir yaklaşım olarak değerlendirilmektedir. Frege ‘nin Aritmetiğin Temelleri kitabının İngilizce çevirisi ve kaleme aldığı birkaç makalesi dışında, hayattayken hiçbir yapıtını yayımlatmadı. Şu üç çalışması, ölümünden sonra, Oxford’taki meslektaşları tarafından yayımlanmıştır: Philosophical Papers (1961), Sens and Sensibilia (1962), How to do Things with Words (1962). (Altınörs,2000)

 1950'ler ve 60'larda çok etkili olmuş gündelik dil felsefesinin en önemli temsilcilerinden olup felsefe sorunlarına dil-bilimsel çözümlemelerle yaklaşılması gerektiğini savunan İngiliz felsefeci. Teknik bir felsefe dili uğruna gündelik dilin açık ve anlaşılır ayrımlarım belirsizleşti-ren felsefeciler, Austin'e göre, felsefe sorunlarını çözmek yerine büsbütün karmaşıklaştırmaktadırlar. Austin felsefedeki karmaşıklıkların çözülebileceğini ve bu sayede, eğer dilsel çözümlemeler dikkatlice yapılırsa, felsefede ilerlemenin mümkün olduğunu savunmuştur. Austin ayrıca dilsel çözümlemelerde simgesel mantık kullanılmasına, simgesel mantığın gündelik dile göre çok hantal yani gündelik dilin kıvraklığından çok uzak olması gerekçesiyle karşı-çıkmıştır.

Austin'in ölümünden sonra yayımlanan önemli kitapları şunlardır: Pbilosoptical Papers (Felsefe Yazıları, 196V); Sense and Sensibilia (Duyum ve Duyumlananlar, 1962 -bu kitapta Ayer'in duyu verileri kuramım eleştirmiştir); How to Do Things withWords (Sözcüklerle Birşeylerin Nasıl Ya­pılacağına Dair, 1962). Bu son kitapta Austin, söz edimleri kuramı olarak bili­nen ve ardılı John R. Searle tarafından iyiden iyiye geliştirilen dil felsefesinin en önemli kuramlarından birini ortaya at­mıştır. Dilin yalnızca yargı tümceleriyle işlemediğine, özellikle konuşma dilinde davranışla -edimle ya da eylemeyle- bir bütün olan söz vermek, rica etmek, ye­min etmek, emir vermek, yalvarmak, so­ru sormak gibi çeşitli kullanımların oldu­ğuna dikkat çeken Austin gündelik dilin farklı kullanımlarını söz edimleri başlığı altında çözümleyip sınırlamıştır. Austin bu yolla gündelik dili daha İyi anlayıp felsefedeki bulanıklıkların kaynağını da­ha iyi kavramayı amaçlamıştır. Ölümün­den sonra yayımlanan ilk kitabı olan Fel­sefe Yazılarında da yer alan "Other Minds" ("Başka Zihinler", 1946) ve "Ifs and Cans" ("İseler ve 'Yapabilmeler", 1956) gibi yazılar Austin'in kendi yöntemini uy­guladığı önemli çalışmalarındandır.

Felsefe Sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları