Paul Burkett

Paul Burkett (26 Mayıs 1956 – 7 Ocak 2024), ekolojik Marksizm üzerine yazdığı eserlerle tanınan Amerikalı bir ekonomist, eğitimci ve müzisyendi.

• Eğitim: Kalamazoo College'ı bitirdikten sonra, 1984 yılında Syracuse University'den Ekonomi alanında Felsefe Doktorası (Ph.D.) derecesini aldı.
• Akademik Kariyer: Uzun yıllar üniversite düzeyinde ders verdi. Indiana State University'de Ekonomi Profesörü olarak görev yaptı ve 2020 yılında buradan emekli oldu.
• İlgi Alanları: Araştırmalarının büyük bir kısmı Marksist ekolojik iktisat ve eko-sosyalizm üzerine yoğunlaştı. John Bellamy Foster ve Martin Hart-Landsberg gibi akademisyenlerle önemli işbirlikleri yaptı.
• Kişisel Yönleri: Akademik çalışmalarının yanı sıra, oğlu Patrick'in anısına PapaPatty takma adıyla caz saksafon performansı sergileyen bir müzisyendi.

---

Ana Düşüncesi

Paul Burkett'in çalışmalarının temel odak noktası, Karl Marx'ın eserlerinin özünde derin bir ekolojik hassasiyetin olduğunu göstermek ve bu temelde Marksist bir ekolojik iktisat geliştirmektir. Burkett, Marksizmin doğaya karşı "Promethean" (sınırsız üretim ve doğaya hakimiyet yanlısı) olduğu yönündeki yaygın eleştirilere karşı çıkan en önemli figürlerden biriydi.

1. Marx'ın Ekolojik Materyalizmini Savunma

Burkett, Marx'ın tarihi materyalizminin ekolojik açıdan marjinal ya da anti-ekolojik olduğunu düşünen yorumculara karşı çıktı. "Marx and Nature" (Marx ve Doğa) adlı çığır açan eserinde, Marx'ın düşüncesinin hemen her aşamasında insan-doğa ilişkilerinin temel bir yer tuttuğunu gösterdi. Ona göre, Marx'ın ekonomi politiğin eleştirisi, termodinamiği analizinin çekirdeğine dahil ederek, ekolojik bir iktisadın temellerini atmaktaydı.

2. Değer Teorisi ve Doğa

Burkett, bazı radikal çevreci düşünürlerin değeri doğayı da kapsayacak şekilde genişletme girişimlerine karşı çıktı. Marx'ın emek değer teorisine sıkı sıkıya bağlı kalarak, zenginliğin veya kullanım değerlerinin hem emek hem de doğa tarafından üretildiğini savundu. Ancak, kapitalizmde metaların değerinin sadece soyut toplumsal emek tarafından belirlendiğini belirtti. Kapitalizmin çelişkisi, değer üretimi için doğanın kullanım değerlerini serbestçe ve sınırsızca sahiplenmeye dayanması, ancak bu sahiplenmenin ekolojik sürdürülebilirlik koşullarını ihlal etmesidir.

3. Metabolik Yarılma Teorisine Katkı (Metabolic Rift)

Burkett'in çalışması, Marx'ın kapitalizm ve çevre arasındaki ilişkinin temel çelişkisi olarak gördüğü metabolik yarılma (metabolic rift) teorisinin yeniden canlandırılmasında John Bellamy Foster ile birlikte başat bir rol oynamıştır. Metabolik yarılma, kapitalist üretimin doğanın döngülerini (örneğin toprak besin döngüsünü) bozarak, insan ve doğa arasındaki "madde alışverişinde" bir kopuşa neden olduğunu savunur. Burkett bu analizi, Marx'ın değer formunun ekolojik eleştirisiyle köklü bir şekilde ilişkilendirmiştir.

4. Sürdürülebilir İnsani Kalkınma Vizyonu

Burkett, Marx'ın nihai hedefinin sürdürülebilir insani kalkınma vizyonu olduğunu göstermiş, bu vizyonun Marx'ın Gotha Programının Eleştirisi ve Vera Zasulich'e yazdığı mektuplar gibi geç dönem eserlerinde mevcut olduğunu savunmuştur. Geleceğin sosyalist toplumunun temeli de budur.

---

Başlıca Yapıtları

Burkett'in ekolojik Marksizm alanındaki en etkili eserleri şunlardır:

Kitapları

• Marx and Nature: A Red and Green Perspective (1999) - (Marx ve Doğa: Kırmızı ve Yeşil Bir Bakış Açısı)
• Marx'ın eserlerinin ekolojik analize olan katkısını kesin olarak ortaya koyan ve ekososyalizm için temel metinlerden biri olarak kabul edilen çalışmasıdır.
• Marxism and Ecological Economics: Toward a Red and Green Political Economy (2006) - (Marksizm ve Ekolojik İktisat: Kırmızı ve Yeşil Bir Politik Ekonomiye Doğru)
• Marksizmi, ekolojik iktisat alanındaki ana akım yaklaşımlarla karşılaştıran ve Marksist bir ekolojik iktisadın çerçevesini çizen teorik çalışmasıdır.
• Marx and the Earth: An Anti-Critique (John Bellamy Foster ile birlikte) (2016) - (Marx ve Yeryüzü: Bir Anti-Eleştiri)

Diğer Önemli Çalışmaları

• Development, Crisis and Class Struggle: Learning from Japan and East Asia (Martin Hart-Landsberg ile birlikte) (2000)
• China and Socialism: Market Reforms and Class Struggle (Martin Hart-Landsberg ile birlikte) (2005)
• "Marx's Vision of Sustainable Human Development" (2005) - (Marx'ın Sürdürülebilir İnsani Kalkınma Vizyonu) başlıklı makalesi.