Michael Heinrich

Michael Heinrich, çağdaş Marksist düşüncenin ve ekonomi politik eleştirisinin önde gelen isimlerinden biridir. Özellikle Karl Marx'ın Kapital'ini yeniden okuma çabalarıyla tanınır ve "Yeni Marx Okuması" (Neue Marx-Lektüre) akımının önemli bir temsilcisi olarak kabul edilir.

---

Biyografi

• Akademik Alan: Sosyoloji, ekonomi politik eleştirisi, Marksist teori.
• Kariyer: Uzun yıllar boyunca Alman Marksist dergisi PROKLA'nın (Probleme des Klassenkampfs) baş editörlüğünü yapmıştır.
• MEGA ile İlişkisi: Entelektüel çalışmalarının temelini, Marx ve Engels'in tüm çalışmalarının tam ve eleştirel baskısı olan MEGA'daki (Marx-Engels-Gesamtausgabe) yeni materyallerin derinlemesine incelenmesi oluşturur.

---

Ana Düşünceleri ve "Yeni Marx Okuması"

Michael Heinrich'in düşüncesi, Marx'ın eserlerini, özellikle Kapital'i, geleneksel Marksizmin (özellikle SSCB'deki "diyalektik materyalizm" ve ortodoks Marksizmin) yanlış okumalarından ve basitleştirmelerinden arındırma çabası üzerine kuruludur.

1. Değer Biçimi ve Metodoloji

Heinrich, Marx'ın değer teorisinin ve değer biçimi analizinin yalnızca iktisadi değil, aynı zamanda toplumsal ve siyasi eleştirinin de merkezinde yer aldığını vurgular.

• Yanlış Okumaya Eleştiri: Geleneksel Marksizm, değer teorisini genellikle sadece bir "emek teorisi" veya "fiyat teorisi" olarak basitleştirmiştir.
• Heinrich'in Vurgusu: Heinrich'e göre, Marx'ın analizi değer biçiminin kapitalist toplumda belirli bir toplumsal ilişki ve meta fetişizmi yaratan bir soyutlama olduğunu gösterir. Kapitalizmde toplumsal ilişkiler, meta ve para biçiminde nesneler arası ilişkiler olarak görünür.

2. Kapitalist Devlet Teorisi

Geleneksel Marksizmin devleti basitçe "burjuvazinin yönetim komitesi" olarak gören araçsalcı (instrumentalist) yaklaşımını eleştirir.

• Eleştiri: Heinrich, devletin, kapitalist sistemin yeniden üretimini sağlamak için gerekli olan toplumsal biçim olduğunu savunur. Devletin yapısı, kapitalist toplumsal ilişkilerin kendisine içkindir ve kapitalist rekabeti, krizleri ve sınıf çatışmalarını yönetmek zorundadır.

3. Kapitalizmde Kriz Teorisi

Krizleri, kapitalizmin içsel çelişkilerinden kaynaklanan zorunlu olaylar olarak ele alır, ancak geleneksel Marksizm'in öne sürdüğü gibi, tek ve kaçınılmaz bir nihai çöküşü (Zusammenbruchstheorie) kabul etmez.

• Krizin Doğası: Krizler, sermayenin kendisini geçici olarak yeniden yapılandırma ve yeni bir birikim döngüsü başlatma yollarıdır.

---

Başlıca Yapıtları

Michael Heinrich'in temel katkıları, özellikle Marx'ın eserlerine yönelik detaylı ve metodolojik giriş niteliğindeki çalışmalarıdır:

Başlık (Orijinal/Türkçe)	Yıl	Ana Konu	Notlar
Die Wissenschaft vom Wert (Değer Bilimi)	1991	Marx'ın ekonomi politik eleştirisinin entelektüel gelişimi ve değer teorisinin ayrıntılı analizi.	Heinrich'in temel teorik çalışması.
Kritik der Politischen Ökonomie. Eine Einführung (Kapital'in Üç Cildine Bir Giriş)	2004	Marx'ın Kapital eserinin ana kavramlarına ve teorik yapısına yönelik, geniş kitlelere hitap eden en popüler çalışması.	Türkçe'ye çevrilmiştir.
Karl Marx und die Geburt der modernen Gesellschaft (Karl Marx ve Modern Toplumun Doğuşu)	2018	Marx'ın çok ciltli olarak planlanan kapsamlı biyografisinin ilk cildi (1818–1841 dönemi).	Biyografik kurgudan kaçınarak, Marx'ı dönemin siyasi ve entelektüel bağlamı içinde konumlandırır.