Evan Thompson

Evan Thompson, çağdaş zihin felsefesinin en önemli ve disiplinler arası çalışan isimlerinden biridir. Onun çalışmaları, özellikle bilişsel bilim, fenomenoloji, biyoloji ve Budist felsefesi arasında bir köprü kurar. 

Biyografi

Doğum Yılı: 1962

Eğitimi 

Lisans: Amherst College (Asya Çalışmaları),

Doktora: Toronto Üniversitesi (Felsefe)

Akademik Kariyeri Uzun yıllar Toronto Üniversitesi'nde Felsefe Profesörlüğü yaptı. Halen British Columbia Üniversitesi'nde Felsefe Profesörüdür.

Önemli İşbirlikleri :Nörobilimci Francisco Varela ve psikolog Eleanor Rosch ile birlikte "Bedenlenmiş Zihin" (The Embodied Mind) kavramını kuran üç kişiden biridir.

Özel Alanı: Zihin Felsefesi, Bilişsel Bilim, Fenomenoloji, Budist Felsefesi, Nörofenomenoloji.

Temel Yapıtları (Seçme Kitaplar)

Thompson'ın eserleri, Batı felsefesi ile Doğu felsefesini, özellikle de bilimsel disiplinlerle birleştirme çabasıyla öne çıkar.

Temel Görüş ve Kavramları

Thompson'ın görüşleri, bilişsel bilimdeki geleneksel temsilci (representational) ve nörosantrik (beyin merkezli) yaklaşımlara karşı geliştirilmiştir.

1. Yaşam-Zihin Sürekliliği (Life-Mind Continuity)

• Görüş: Zihin ve bilinç, yaşamın kendisinden ayrı, gizemli fenomenler değildir. Zihin, biyolojik yaşamın kendi kendini organize etme (autopoiesis) prensiplerinin daha gelişmiş bir formudur.
• Anlamı: En basit canlı organizmalar bile, çevreleriyle etkileşim kurarak bir anlam (sense-making) yaratır ve kendi sınırlarını korur. Thompson, bilişin bu temel "anlam yaratma" yeteneğinden doğduğunu savunarak, açıklayıcı uçurumu (explanatory gap) kapatmaya çalışır.

2. Etkin (Enactive) Biliş (4E Cognition'ın parçası)

• Görüş: Biliş, beynin içindeki temsiller veya hesaplamalar değil, organizma ile çevresi arasındaki sürekli eylem döngüsüdür. Zihin, dış dünyayı pasifçe "temsil etmez," aksine bedensel eylem yoluyla dünyayı etkin bir şekilde "ortaya çıkarır" (enacts).
• Sonuç: Zihin, kafatasına hapsolmuş değildir; bedenlenmiş (Embodied), çevreye gömülü (Embedded), çevreye uzanmış (Extended) ve etkin (Enacted) bir süreçtir (4E Biliş).

3. Nörofenomenoloji

• Görüş: Zihin felsefesi ve nörobilimin ilerlemesi için, birinci şahıs deneyimi (fenomenoloji) ile üçüncü şahıs bilimsel gözlemlerin (nörobilim) metodolojik olarak birleştirilmesi gerekir.
• Anlamı: Öznelliği (iç deneyimi) bilimden dışlamak yerine, disiplinli öznel gözlem teknikleri (meditasyon gibi) kullanılarak, nöral korelasyonları daha iyi anlamayı hedefler.

4. Benlik Bir Süreçtir (The Self as a Process)

• Görüş: Budist felsefesinden etkilenerek, benliğin kalıcı, değişmez bir "şey" (substance) değil, uyanıklık, rüya ve uyku durumlarında sürekli yeniden inşa edilen ve değişen bir deneyimsel süreç olduğunu ileri sürer.
• Eleştiri: Nöro-nihilizme (benliğin bir yanılsama olduğu görüşü) sempati duysa da, benliği tamamen bir yanılsama olarak değil, sürekli yapılandırılan gerçek bir süreç olarak tanımlar.