Ernst Lohoff

Ernst Lohoff, Alman felsefeci ve sosyal teorisyen Robert Kurz'un düşünsel ortağı ve "değer eleştirisi" (Wertkritik) akımının önde gelen figürlerinden biridir. Kurz'un analitik çerçevesini geliştirerek, özellikle finansal sistemin krizi ve paranın doğası üzerine özgün katkılar sunmuştur.

Biyografi ve Düşünsel Gelişimi

Ernst Lohoff, 1960 yılında doğdu. Tıpkı Robert Kurz ve Norbert Trenkle gibi, 1980'lerden itibaren Alman solunun geleneksel teorilerini sorgulayan ve yeni bir kapitalizm eleştirisi inşa etmeyi amaçlayan "Krisis" grubunun çekirdek kadrosunda yer aldı. Bu grup, 2004 yılında "Exit!" grubuna dönüşerek yayın faaliyetlerini sürdürdü. Lohoff'un düşünsel çalışmaları, özellikle finansal krizlerin felsefi ve tarihsel kökenlerine odaklanmasıyla dikkat çeker.

Düşüncesi: Kurgusal Sermaye ve Terminal Kriz

Lohoff'un düşüncesi, esas olarak iki temel kavram etrafında şekillenir:

• Değer ve Kurgusal Sermaye (Fiktives Kapital): Lohoff, kapitalizmin modern krizini, Marx'ın kurgusal sermaye kavramını yeniden yorumlayarak açıklar. Ona göre, Üçüncü Sanayi Devrimi'yle birlikte emek gücünün üretim sürecinde giderek daha fazla gereksiz hale gelmesi, kapitalizmin temel değer kaynağını (emek) erozyona uğratmıştır. Sistem, bu sorunu, gelecekteki olası kâr beklentilerine dayanan "kurgusal sermaye" (hisse senetleri, türev ürünler, gayrimenkul balonları vb.) yaratarak telafi etmeye çalışır. Bu, gerçek üretimden bağımsız, sanal bir zenginlik artışı yaratır ve sistemin bir zincirleme mektup oyununa dönüştüğünü gösterir.
• Terminal Kriz Teorisi: Lohoff, bu gelişmeyi, kapitalizmin kendi iç çelişkileri nedeniyle kaçınılmaz bir şekilde sona ereceği bir **"terminal kriz"**in işareti olarak görür. Ona göre, sistem, üretken temeli olan sanayi ve emekten koparak, finansal piyasalardaki spekülasyonlara ve borçlanmaya bağımlı hale gelmiştir. Bu durum, nihayetinde tüm kurgusal sermayenin değerini yitirmesine ve modernitenin ana kategorileri olan para, iş ve devletin anlamını yitirmesine yol açacaktır.

Ortak Çalışmaları ve Yapıtları

Ernst Lohoff, birçok eserini, aynı düşünsel geleneğe ait olan Norbert Trenkle ile birlikte kaleme almıştır.

• Die große Entwertung. Warum Spekulation und Staatsverschuldung nicht die Ursachen der Krise sind (Büyük Değer Kaybı. Spekülasyon ve Devlet Borçlarının Neden Krizin Sebebi Olmadığı, 2012): Norbert Trenkle ile birlikte yazdığı bu temel eserde, 2008 küresel finans krizinin köklerini geleneksel ekonomik analizlerin ötesine taşıyarak, kapitalist sistemin değer üretme yeteneğinin yapısal olarak tükenmesine bağlar.

Lohoff'un düşüncesi, Robert Kurz'un başlattığı değer eleştirisi geleneğini günümüz finansal ve ekonomik krizlerine uygulayan önemli bir katkı olarak kabul edilir.

Ernst Lohoff'un fikirleri genellikle Krisis ve sonrasında Exit! gibi dergilerdeki makaleler ve diğer düşünürlerle ortak yazdığı kitaplar aracılığıyla yayılmıştır. Başlıca eserleri şunlardır:

---

Başlıca Eserleri

• Die Globalisierung des Kapitals (Kapitalin Küreselleşmesi, 1999): Robert Kurz ile birlikte yazdığı bu eser, küreselleşmenin sadece ekonomik bir süreç değil, aynı zamanda kapitalin temel mantığı tarafından yönlendirilen bir olgu olduğunu ileri sürer.
• Der Wert ist der Masochist (Değer Mazoşisttir, 2012): Bu felsefi eser, Lohoff'un değer teorisine yönelik en derin eleştirilerinden biridir. Kapitalin, kendini sürekli olarak yeniden üretme ve genişletme sürecindeki kendi iç çelişkilerini analiz eder.
• Der Hochstapler-Kapitalismus (Dolandırıcı Kapitalizm, 2012): Norbert Trenkle ile birlikte yazdığı bu kitap, küresel finansal sistemin bir "dolandırıcılık" üzerine kurulu olduğu tezini işler. Kapitalin sanal ve spekülatif doğasının, 2008 krizi gibi çöküşlere nasıl yol açtığını detaylandırır.

Lohoff, bu eserlerin yanı sıra, Krisis ve Exit! dergilerinde yayımladığı makalelerle de kapitalin sanallaşması ve finansallaşması teorisine önemli katkılarda bulunmuştur.

Der Wert ist der Masochist (Değer Mazoşisttir) adlı bu eser, Ernst Lohoff'un kendi felsefesini en keskin şekilde ortaya koyduğu çalışmasıdır. Kitabın ana teması ve başlıkları, kapitalizmin kendi kendini yıkıma sürükleyen iç çelişkilerine odaklanır.

Ana Tema

Kitabın ana teması, kapitalist sistemin "değer" yaratma sürecinin, dışarıdan gelen bir zorlama veya sömürüden çok, sistemin kendi içindeki irrasyonel, yıkıcı ve hatta "mazoşist" bir döngü olduğu fikrine dayanır.

Geleneksel eleştirilerin aksine, Lohoff, kapitalin sürekli olarak kendini genişletme ve çoğaltma zorunluluğunun, onu kaçınılmaz bir şekilde kendi temelini yok etmeye götürdüğünü savunur. Bu süreç, bilinçli bir karar değil, sistemin kendi mantığı içinde hapsolmuş bir eylemdir.

Başlıca Konu Başlıkları

1. Değerin Kendi Kendine Yıkımı: Lohoff, kapitalizmin üretkenlik ve verimlilik adına insan emeğini sürekli olarak dışlamasının, aslında kendi varoluş temelini (yani değeri üreten emeği) yok ettiğini analiz eder. Makineleşme ve otomasyon, bir yandan kârı artırırken, diğer yandan sistemin devamı için gerekli olan canlı emeği ortadan kaldırır. Bu da sistemin kendi kendini yiyen bir döngüye girmesine yol açar.
2. Krizin Mantığı: Krizler, bu yaklaşıma göre sistemin rastgele arızaları değildir. Aksine, kapitalin kendi kendini yok etme eğiliminin ve iç çelişkilerinin bir dışavurumudur. Finansal balonların patlaması, üretkenliğin son sınırlarına ulaşılması ve işsizliğin artması, bu mazoşist döngünün kaçınılmaz sonuçlarıdır.
3. Kapital Fetişizmi: Lohoff, kapitalizmin tüm toplumu kendi soyut mantığına nasıl tabi kıldığını inceler. İnsanlar, artık yaşamı sürdürmek için değil, kapitalin döngüsünü sürdürmek için çalışırlar. Bu, bir nevi modern kölelik ve sistemin temel mantığına boyun eğme halidir.

Bu eser, klasik Marksist teorinin bile ötesine geçerek, kapitalizmin sadece sömürücü değil, aynı zamanda kendi kendini yok etme eğiliminde olan bir sistem olduğunu ortaya koyar.