Angela Davis

 Biyografi

• Tam adı: Angela Yvonne Davis
• Doğum: 26 Ocak 1944, Birmingham, Alabama (ABD)
• Eğitim:
• Brandeis Üniversitesi (Fransız edebiyatı, Herbert Marcuse’den ders aldı)
• Sorbonne (Paris)
• Frankfurt Üniversitesi (Adorno, Horkheimer ile dersler)
• UC San Diego (Marcuse ile felsefe)
• Humboldt Üniversitesi (Doktora)
• Siyasi ve Akademik Konum:
• ABD Komünist Partisi üyesi (1969–1991), daha sonra Committees of Correspondence for Democracy and Socialism
• Black Panther hareketiyle dayanışma
• UC Santa Cruz’da profesör (emekli)
• Aktivizm:
• 1970’lerde “Soledad Kardeşleri” davası ve hapishane karşıtı hareketin sembolü oldu.
• FBI’ın “En Çok Aranan 10 Kişi” listesine girdi, 1970’te tutuklandı, 1972’de beraat etti.
• 1980 ve 1984’te ABD Komünist Partisi’nin başkan yardımcısı adayı.

Angela Davis: Eleştirel Irk Teorisi ve Hapishane Kompleksi

Amerikalı filozof, aktivist ve yazar Angela Davis, özellikle Eleştirel Irk Teorisi ve Marksist analizleri, ırk, sınıf ve cezaevleri üzerine yoğunlaştırmasıyla tanınır.

1. Temel Tezi: Hapishane-Sanayi Kompleksi (Prison-Industrial Complex - PIC)

Davis, hapishane sistemini, yoksulluğu ve ırksal eşitsizliği yönetmenin bir aracı olarak gören, kapitalist bir endüstriyel komplekse dönüşmüş bir sistem olarak analiz eder.

• PIC Tanımı: Hapishanelerin, sadece suçluları cezalandırma kurumu olmaktan çıkıp, özel şirketlerin (inşaat, yemek, güvenlik) ve devletin (polis, yargı) kâr etmeye odaklandığı, ekonomik ve siyasi bir ağ haline gelmesidir.
• Sömürünün Yeni Biçimi: Hapishane, köleliğin ve ırksal ayrımcılığın sona ermesinden sonra, ırksal azınlıkların ve yoksulların ekonomik olarak mülksüzleştirildiği ve toplumsal olarak kontrol edildiği bir mekanizma olarak işler. Mahkûm emeği, düşük maliyetli emek kaynağı sağlayarak sömürünün yeni bir biçimi olarak varlığını sürdürür.
• İdeoloji: Toplumsal sorunlar (işsizlik, yoksulluk, eğitim eksikliği) çözülmek yerine, bu sorunların kurbanları suçlu ilan edilerek hapsedilir. Bu, ırksal şiddeti ve sınıfsal dışlanmayı meşrulaştıran bir ideolojidir.

2. Kimlik, Irk ve Sınıfın Kesişimi (Intersectionality)

Davis, siyah kadınların deneyimine odaklanarak, Marksist sınıf analizinin ırk ve cinsiyet faktörleriyle kesiştiği noktaları vurgular.

• Kesişimsellik: Irksal sömürü, ekonomik sömürüden ayrı ele alınamaz; bunlar birbirini güçlendirir ve karmaşık bir tahakküm yapısı oluşturur.
• Kurtuluş Vizyonu: Davis'e göre, hapishane sisteminin kaldırılması (abolition) sadece hapishaneleri kapatmak değil, aynı zamanda yoksulluk, yetersiz eğitim ve sağlık hizmetleri gibi hapsetmeyi mümkün kılan sosyal ve ekonomik koşulların ortadan kaldırılması yoluyla Marksist bir kurtuluş vizyonunu gerçekleştirmektir.

Yapıtları (Türkçe Çevirileriyle)

Orijinal Adı	Yıl	Türkçe Çeviri
If They Come in the Morning: Voices of Resistance (derleme)	1971	Eğer Şafakta Gelirlerse (Agora Kitaplığı)
Women, Race & Class	1981	Kadınlar, Irk ve Sınıf (Heretik Yayıncılık)
Women, Culture & Politics	1989	Kadınlar, Kültür ve Politika (çeviri yok)
Are Prisons Obsolete?	2003	Hapishaneler Hâlâ Gerekli mi? (Versus Kitap)
Freedom Is a Constant Struggle: Ferguson, Palestine, and the Foundations of a Movement	2016	Özgürlük Kesintisiz Bir Mücadeledir: Ferguson, Filistin ve Bir Hareketin Oluşumu (Güldünya Yayınları)
Angela Davis: An Autobiography	1974 (yeniden basım 2022)	Angela Davis: Bir Otobiyografi (Karakarga Yayınları)