M

Maksim

XVII. ile XVIII. yüzyıllarda boy veren ahlâkçılardan bu yana insana yaraşır bir biçimde eylemeye, yerli yerinde davranmaya yol gösteren genel bir kuralı ya da ilkeyi anımsatan özlü söz; tüm insanlık için uyulması önerilen davranış kuralı ya da ahlâk ilkesi. Mantıkta başlangıç noktası olarak alınabilecek en yüksek, en temel önerme (maxima propositio) ahlak felsefesinde yapıp etmelerimize yön verebilecek yetkinliğe ulaşmış en yüksek, en temel kural (maximaa regula). Tüm bunların ötesinde “koşulsuz buyruk” ilkesine dayalı Kant’ın ödev etiğinde, kişinin ‘kendine biçtiği eyleme ilkesi”; ‘nasıl eylemesi gerektiğini belirlemek üzere koyduğu ahlak ilkesi”; “isteme’nin öznel ilkesi”.

Felsefe Sözlüğü- A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü.Hüsrev Yoksal-Bilim ve Sanat Yayınları

Makulât (Ar.)

Arapça’da ‘kategori”, “u1am” anlamına gelen makule’nin çoğulu olan bu sözcük, İslam felsefesinde Aristoteles felsefesindeki varlık kategorilerinin karşılanması için kullanılan terimdir. İslam felsefesindeki kategori kuramı genel hatlarıyla Aristoteles’e sadık kalmışsa da kendi dizgesine uyum sağlamak bakımından yer yer değişiklikler gösterir. Bu değişikliklerde Yeni Platoncuların etkisi de gözardı edilemez. Aristoteles’in özgün kuramını bağlılıkla izleyen tek filozof ise İbn Rüşd’dür.

Felsefe Sözlüğü- A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü.Hüsrev Yoksal-Bilim ve Sanat Yayınları